اسید استئاریک به انگلیسی: Acetic acid) یک اسید آلی است که به صورت مایع بی‌رنگ و با بوی تند در دمای محیط و فشار جوی استاندارد به صورت CH3COOH شناخته می‌شود. این اسید در بسیاری از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و از اهمیت بالایی در شیمی، داروسازی، صنایع الکل، صنایع نساجی، صنایع چوب و صنایع دیگر برخوردار است. علاوه بر این، این اسید به عنوان یک ماده حفظ کننده و ضدعفونی‌کننده در بسیاری از محصولات غذایی و همچنین در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز استفاده می‌شود.
ترکیبات اسید استئاریک
اسید استئاریک یک ترکیب شیمیایی با فرمول CH3COOH است. این ترکیب شیمیایی شامل یک گروه کربوکسیل (-COOH) است که در آن یک اتم کربن به دو اتم اکسیژن و یک اتم هیدروژن پیوند دارد. اسید استئاریک به دلیل داشتن گروه کربوکسیل، خصوصیات شیمیایی و فیزیکی منحصر به فردی دارد و در صنایع مختلف به عنوان ماده اولیه استفاده می شود.
ترکیبات مشتق شده از اسید استئاریک شامل:
- استات (Acetate): یک گروه عاملی است که در آن یک اتم هیدروژن از اسید استئاریک با یک گروه الکلی (-OH) جایگزین می شود.
- استر (Ester): یک گروه عاملی است که در آن یک اتم هیدروژن از اسید استئاریک با یک رادیکال الکلی جایگزین می شود. از استرهای اسید استئاریک در تولید عطر، پلاستیک و رنگ استفاده می شود.
- انانت (Anhydride): یک ترکیب شیمیایی است که از دو مولکول اسید استئاریک تشکیل می شود. این ترکیب شیمیایی در صنعت نظامی برای تولید باتری استفاده می شود.
- استاتیل کلروآید (Acetyl Chloride): یک ترکیب شیمیایی است که از واکنش اسید استئاریک با کلرید تیونیل (Thionyl Chloride) به دست می آید. این ترکیب در تولید قرص های ضد درد و داروهای دیگر استفاده می شود.
ترکیبات مشتق شده از اسید استئاریک به دلیل خصوصیات و ویژگی های شیمیایی منحصر به فرد، در صنایع مختلفی از جمله داروسازی، پلاستیک سازی، رنگ سازی و صنعت نظامی مورد استفاده قرار م
انواع اسید استئاریک
در واقع، اسید استئاریک به تنهایی به صورت یک ترکیب شیمیایی خاص است ولی در صنایع و کاربردهای مختلف، به شکل املاح و ترکیبات مختلفی استفاده می‌شود. برخی از انواع اسید استئاریک عبارتند از:
- اسید استئاریک گلیسین: یکی از انواع املاح این اسید است که در صنایع داروسازی و شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- اسید استئارات: این ترکیبات شیمیایی از اسید استئاریک با فلزات مختلفی مانند سدیم، پتاسیم و آلومینیوم تشکیل می‌شوند و در صنایع غذایی، داروسازی و شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- انواع استرهای اسید استئاریک: این ترکیبات شیمیایی از اسید استئاریک با الکل‌های مختلفی تشکیل می‌شوند و در تولید بسیاری از مواد شیمیایی و غذایی مانند عطرها، اسانس‌ها و انواع مواد نگهدارنده استفاده می‌شوند.
در کل، اسید استئاریک به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد خود، در بسیاری از صنایع و کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موارد استفاه اسید استئاریک
اسید استئاریک در بسیاری از صنایع و کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از کاربردهای رایج این اسید عبارتند از:
- صنایع غذایی: این اسید به عنوان یک ماده حفظ کننده و ضدعفونی کننده در بسیاری از محصولات غذایی مانند رب، سس، شیرینی، نان و خیلی دیگر استفاده می‌شود.
- صنایع داروسازی: اسید استئاریک به عنوان یک ماده اولیه در تولید بسیاری از داروها مانند استامینوفن و آسپرین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- صنایع الکل: این اسید در تولید انواع الکل‌ها مانند اتانول، متانول و بوتانول مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- صنایع نساجی: اسید استئاریک در تولید انواع رنگ‌های پایدار در برابر نور و آب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- صنایع چوب: این اسید در تولید چسب‌های چوب و همچنین در فرآوری چوب و حفظ آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- صنایع دیگر: اسید استئاریک در تولید کیتین، کتون‌ها، استرها، پلاستیک‌ها، لاستیک‌ها، فرآوری چرم و بسیاری از صنایع دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بزرگترین تولید کنندگان اسید استئاریک در جهان شامل چند شرکت بزرگ هستند، که عبارتند از:
- شرکت BASF آلمان
- شرکت BP انگلستان
- شرکت DowDuPont آمریکا
- شرکت Eastman Chemical آمریکا
- شرکت Sasol آفریقای جنوبی
- شرکت duakuda اندونزی
هر یک از این شرکت ها، اسید استئاریک را در مقیاس بزرگ تولید می کنند و به بازارهای مختلفی در سراسر جهان صادر می کنند
میزان مصرف سالانه اسید استئاریک
میزان مصرف سالانه اسید استئاریک، بسته به کاربرد آن در صنایع مختلف، متغیر است. با این حال، برآورد می شود که میزان مصرف جهانی اسید استئاریک در حدود 6-5 میلیون تن در سال است. این ترکیب شیمیایی در بسیاری از صنایع استفاده می شود، از جمله تولید پلاستیک، لاستیک، رنگ، مواد شوینده، دارو، غذا و … . همچنین، اسید استئاریک در صنعت نظامی، به عنوان یکی از مهمترین مواد اولیه برای تولید باتری های قلیایی نیز استفاده می شود
